Top Industrie - Reality check
Zou u ze eten willen geven, alle regisseurs die de gekste toekomstbeelden onder de noemer sciencefiction verfilmden? Wetenschap als fictie, waarbij weten, nog niet weten en hoop al eens door elkaar lopen. Waarbij de gekste fictie echter ook realiteit wordt. Met alle doemberichten rond klimaatverandering, overbevolking of het nakende einde van onze planeet hopen we misschien beter dat een aantal van die scripts vertaald worden in concrete blauwdrukken waarmee we de mensheid redden.
Eén van die regisseurs is Ridley Scott, die ons via The Martian in 2015 mee naar 2035 neemt. Matt Damon kruipt in de huid van Mark Watney, die tijdens een foutgelopen onderzoeksmissie naar Mars alleen op de rode planeet achterblijft. Zijn collega-astronauten en de thuisbasis gaan ervan uit dat hij dood is. Watney overleeft het ongeval en slaagt erin om aardappelen te kweken. Geen verdere spoiler alert. “They say once you grow crops somewhere, you have officially colonized it.” De strijd om grondstoffen van de maan werd al ingezet en de ontginning van kometen of meteoren staat ook in de sterren geschreven. Van wie zijn die hemellichamen en spreken we weldra van kosmopolitiek en spaceshoring in plaats van geopolitiek of reshoring?
Food for thought
Er worden in ieder geval zaadjes geplant om te gaan waar voor zover we weten niemand ooit kwam. Zo is er het ambitieuze Belgische SpaceBakery-project dat de mogelijkheid onderzoekt om gewassen te kweken en brood te bakken op Mars. Nanodrones met AI zorgen voor de bestuiving, dus mens en technologie slaan de handen in elkaar. We zullen dan ook de angel uit de angst voor robotisering moeten halen, die we mede dankzij dezelfde scriptschrijvers door cyborgs en andere terminators ingelepeld kregen. Want vroeg of laat hebben die ons toch niet meer nodig?
Innovatie als troef om te overleven hoeven we trouwens niet zo ver te zoeken. Het geldt ook voor onze klassieke industriële cluster, volgens sommigen gedoemd om te verdwijnen, terwijl anderen van een technologische omslag spreken. Er zijn alvast voldoende vraagstukken: nemen robots werk af of creëren ze (andere) jobs, hoe halen we de productie terug naar hier, op welke manier krijgen we de juiste skills in onze werknemers van vandaag en morgen, sputterende supply chain, energiecrisis, indexering, recessie... In die context krijgen niet alle ondernemingen hun broodjes nog gebakken, wordt er op de ene plek ingekrimpt terwijl elders geen arbeidskrachten gevonden worden om te groeien.
Relativiteit
Als we de absolute cijfers van de 2.000 grootste industriële bedrijven uit onze Top onder de loep nemen, is er bij de meeste geen sprake van “Houston, we have a problem.” Klassiekers als totale omzet, toegevoegde waarde, winst en cashflow zitten flink in de lift, terwijl het aantal gewerkte uren stabiel is en de investeringen slechts lichtjes dalen. Een aantal van die cijfers worden uiteraard beïnvloed door de inflatie en fusies of overnames. Her en der zullen er echter al wat lampjes in de controlekamer oplichten. Zo daalt de solvabiliteit voor ongeveer de helft van de ondernemingen. 40 spelers worden voor boekjaar 2021 met een negatieve solvabiliteit geconfronteerd.
In 2022 lag het aantal faillissementen binnen de industriële cluster zowat op hetzelfde niveau als voor de pandemie. Volgens ons is dat een kunstmatige situatie door het moratorium en diverse steunmaatregelen rond covid en de energiecrisis. Die analyse wordt bevestigd door het stijgende aantal spontane stopzettingen, dat nooit eerder hoger lag. Voor heel wat industriële bedrijven die de voorbije periode nog doorspartelden, blijkt de reality check helaas onverteerbaar.
Tommy Browaeys - Publisher
Dit artikel is verschenen in Top Industrie, die beschikbaar is in pdf.